- Tại hầu hết các quốc gia, truyền hình, báo in và các trang web đang trở nên kém phổ biến hơn, theo một báo cáo từ Viện Reuters.
- Mạng xã hội và video đang tăng tốc trở thành nguồn tin tức, với podcast và AI là những xu hướng mới nổi.
- Công chúng lo ngại về ý nghĩa của những xu hướng mới đối với thông tin sai lệch – rủi ro ngắn hạn hàng đầu, theo Báo cáo Rủi ro Toàn cầu 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới.
Ngày nay, mọi người cập nhật thông tin về thế giới như thế nào? Tại hầu hết các quốc gia, truyền hình, báo in và các trang web đang trở nên kém phổ biến hơn, theo một báo cáo từ Viện Reuters.
Báo cáo Tin tức Kỹ thuật số 2025, chắt lọc dữ liệu từ sáu châu lục và 48 thị trường, nhận thấy rằng các phương tiện truyền thông truyền thống này đang gặp khó khăn trong việc kết nối với công chúng, với sự suy giảm về mức độ tương tác, niềm tin thấp và số lượng đăng ký trì trệ.
Vậy người dân đang lấy tin tức từ đâu vào năm 2025? Và những thay đổi này có thể ảnh hưởng như thế nào?
Sự trỗi dậy của mạng xã hội và video
Giữa bối cảnh bất ổn chính trị và kinh tế, khủng hoảng khí hậu và các cuộc xung đột đang diễn ra trên toàn thế giới, chắc chắn không thiếu các câu chuyện để đưa tin. Nhưng khán giả vẫn tiếp tục tìm đến những nơi mới để tiếp cận thông tin – cụ thể là mạng xã hội, nền tảng video và các trang tổng hợp tin tức trực tuyến.
Việc sử dụng mạng xã hội để cập nhật tin tức đang gia tăng ở nhiều quốc gia, mặc dù điều này rõ rệt hơn ở Hoa Kỳ, Mỹ Latinh, châu Phi và một số quốc gia Đông Nam Á. Tại Hoa Kỳ, chẳng hạn, tỷ lệ người cho rằng mạng xã hội là nguồn tin chính của họ đã tăng đáng kể trong thập kỷ qua, từ khoảng 4% vào năm 2015 lên 34% vào năm 2025. Tỷ lệ người tiếp cận tin tức thông qua mạng xã hội và nền tảng video tại Hoa Kỳ đã vượt qua cả truyền hình và các trang web tin tức lần đầu tiên.
Tại nhiều quốc gia châu Âu, các nguồn tin tức truyền thống vẫn bền vững hơn, nhưng việc sử dụng mạng xã hội để theo dõi tin tức vẫn đang gia tăng. Ở Anh và Pháp, chẳng hạn, khoảng một phần năm dân số ở mỗi quốc gia hiện sử dụng mạng xã hội như nguồn tin tức chính, so với mức dưới 10% cách đây một thập kỷ.
Trên tất cả các thị trường được nghiên cứu trong báo cáo, tỷ lệ tiêu thụ video tiếp tục tăng. Và sự phụ thuộc vào mạng xã hội và nền tảng video để cập nhật tin tức cao nhất ở các nhóm tuổi trẻ – 44% người từ 18 đến 24 tuổi và 38% người từ 25 đến 34 tuổi cho biết đây là những nguồn tin chính của họ.
Xu hướng mới nổi: Người làm podcast và AI
Báo cáo nêu bật hai chủ đề mới nổi. Thứ nhất là việc sử dụng cái gọi là “hệ sinh thái truyền thông thay thế”, trong đó người dân ngày càng nhận tin tức từ các podcaster và nhà sáng tạo trên các mạng như YouTube và TikTok – vốn là nền tảng mạng xã hội và video phát triển nhanh nhất.
Tại một số quốc gia, các nhân vật có ảnh hưởng và người nổi tiếng hiện đóng vai trò quan trọng trong việc định hình các cuộc tranh luận công khai. Ví dụ, tại Hoa Kỳ, tin tức và bình luận từ podcaster Joe Rogan đang tiếp cận một phần năm dân số. Tại Pháp, 22% người dưới 35 tuổi đang xem nội dung từ nhà sáng tạo tin tức Hugo Travers, chủ yếu qua YouTube và TikTok.
Báo cáo cho biết, những người có ảnh hưởng trẻ tuổi cũng đang đóng vai trò đáng kể tại nhiều quốc gia châu Á.
Chủ đề mới nổi thứ hai được báo cáo nêu bật là việc sử dụng chatbot trí tuệ nhân tạo (AI) như một nguồn tin tức, khi các công cụ tìm kiếm và nền tảng khác bắt đầu tích hợp tin tức thời gian thực vào sản phẩm của họ. Hiện có 7% người dân mỗi tuần nhận tin tức theo cách này, tuy con số còn nhỏ nhưng tăng lên 15% đối với nhóm dưới 25 tuổi.
Rủi ro của thông tin sai lệch
Tổng thể, mức độ tin tưởng vào tin tức vẫn ổn định ở mức 40%, theo báo cáo. Nhưng trên toàn cầu, công chúng lo ngại về tác động của những thay đổi trong cách tiếp cận tin tức.
Dù lạc quan về một số lợi ích mà AI mang lại cho ngành tin tức, chẳng hạn như khả năng tóm tắt hoặc dịch nội dung, người dân vẫn hoài nghi về việc sử dụng công nghệ này, cho rằng nó sẽ khiến các bản tin kém minh bạch, chính xác và đáng tin cậy hơn. Nhiều người cũng lo ngại về việc bỏ lỡ những tin quan trọng.
Trong khi đó, những người có ảnh hưởng và nhân vật nổi tiếng trên mạng cũng được xem là nguồn tiềm ẩn thông tin sai lệch hoặc gây hiểu nhầm. Điều này phù hợp với kết quả từ Báo cáo Rủi ro Toàn cầu gần đây nhất của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, trong đó xác định thông tin sai lệch và xuyên tạc là các rủi ro cấp bách nhất trong hai năm tới.
Hơn một nửa số người được khảo sát trong báo cáo của Reuters cho biết họ lo lắng về việc không phân biệt được thật – giả trong tin tức trực tuyến. Các thương hiệu tin tức đáng tin cậy là nơi người dân tìm đến thường xuyên nhất khi muốn kiểm tra xem một câu chuyện có đúng sự thật hay không.
Hiểu biết số và AI có trách nhiệm
Theo Báo cáo Rủi ro Toàn cầu của Diễn đàn, việc gia tăng sử dụng nền tảng số và khối lượng nội dung do AI tạo ra ngày càng lớn đang làm cho thông tin sai lệch và xuyên tạc mang tính chia rẽ trở nên phổ biến hơn. Điều này góp phần khuếch đại các rủi ro khác mà thế giới đang đối mặt, từ xung đột vũ trang do quốc gia hậu thuẫn đến hiện tượng thời tiết cực đoan.
Cuối cùng, báo cáo cho biết, điều này đang khiến việc xác định nguồn thông tin đúng đắn trở nên ngày càng khó khăn hơn.
Báo cáo khuyến nghị các chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức xã hội dân sự phát triển các chương trình nâng cao nhận thức và sáng kiến giáo dục kỹ năng số để giúp người dân hiểu rõ rủi ro liên quan đến không gian kỹ thuật số và có khả năng nhận diện, phản biện các nội dung gây hại hoặc thiên lệch.
Việc cải thiện các khung trách nhiệm giải trình và minh bạch đối với AI cũng sẽ là một phần của giải pháp.
Theo WEF